Weź, wyprodukuj, użyj ponownie

13.09.2018
Do 2050 roku ilość surowców naturalnych konsumowanych na świecie wzrośnie trzykrotnie, do ponad 140 mld ton. To uświadamia, jak bardzo istotna jest w perspektywie globalnej gospodarka o obiegu zamkniętym. Ma to przecież gigantyczny wpływ także na gospodarkę polską, która w znacznej mierze opiera się na surowcach naturalnych i produkcji przemysłowej.
Istotą gospodarki obiegu zamkniętego, opartej na założeniach „circular economy”, jest odpowiedzialne wykorzystywanie zasobów, które posiadamy. Dotyczy to przede wszystkim biznesu, ale również indywidualnych gospodarstw domowych. Jednak to dla biznesu zasada „Weź, wyprodukuj, użyj ponownie”, stanowi wielkie wyzwanie.

Najprościej mówiąc, model obiegu zamkniętego to koncepcja, według której produkty, materiały i surowce powinny pozostawać w gospodarce tak długo, jak jest to możliwe, a odpady – jeżeli już powstaną – powinny być traktowane jako surowce wtórne, które można poddać recyklingowi, przetworzyć i ponownie wykorzystać. W ten sposób wydłuża się cykl życia produktów. W praktyce oznacza również ograniczenie odpadów do minimum. Wśród korzyści wprowadzenia obiegu zamkniętego wylicza się w pierwszej kolejności czynniki natury ekologicznej, dalej ekonomicznej. W tego typu modelu gospodarki zasoby są zużywane w sposób bardziej zrównoważony, a maksymalne wykorzystanie wszystkich surowców, produktów i odpadów sprzyja, w dalszej perspektywie, generowaniu oszczędności.

Odpady nie do kosza

W Unii Europejskiej produkuje się ponad 2,5 miliarda ton odpadów rocznie. Walka z nimi to wyzwanie na długie lata, bo przedsiębiorstwa muszą mieć czas na wypracowanie modeli rozwiązań opartych na obiegu zamkniętym. Takie podejście kontrastuje z tradycyjnym, liniowym modelem ekonomicznym, który opiera się na schemacie "weź - wyprodukuj - użyj - wyrzuć". Do zmiany postaw zachęca Komisja Europejska, która już w grudniu 2015 r. przyjęła pakiet propozycji, które mają „zamknąć obieg” europejskiej gospodarki. Co więcej, przy Ministerstwie Rozwoju działa specjalny Zespół do Spraw Gospodarki o Obiegu Zamkniętym, który wypracował plan wdrożenia tych wytycznych w Polsce i transformacji krajowej gospodarki na obieg zamknięty. Proces już się rozpoczął, potrzebna jest teraz synergia.

- Gospodarka obiegu zamkniętego odpowiada na takie wyzwania jak wyczerpywanie się surowców naturalnych, wzrost ich cen oraz zanieczyszczenie i eksploatacja środowiska. Wprowadzanie jej założeń, pozwoli zmienić model funkcjonowania przedsiębiorstw na bardziej świadomy i odpowiedzialny, racjonalniej gospodarować zasobami, zaoszczędzić energię i zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych – komentuje Filip Grzegorczyk, prezes zarządu TAURON Polska Energia. – Rozwiązania zaproponowane przez Komisję Europejską przyczynią się również do wzrostu innowacyjności przedsiębiorstw, które są zmuszone do wypracowania w tym kierunku odpowiednich rozwiązań. – dodaje.

Zmiany w zakresie ochrony środowiska i w gospodarce odpadami są w Polsce coraz bardziej widoczne. Nowy ambitny pakiet dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym wdrażany jest również w TAURONIE. Stosowany model determinuje odpowiedzialne gospodarowanie substancjami wytwarzanymi i wykorzystywanymi w Grupie TAURON w całym łańcuchu dostaw. Ułatwia świadome i odpowiedzialne gospodarowanie odpadami wytwarzanymi oraz optymalizuje koszty ich zagospodarowania. Stosowane działania przyczyniają się do „zamknięcia obiegu” cyklu życia produktów dzięki ponownemu użyciu oraz przynoszą korzyści tak środowisku, jak i kondycji przedsiębiorstwa.

Pełną garścią po surowce wtórne

Inicjatywy realizowane przez TAURON w zakresie dążenia do gospodarki obiegu zamkniętego przybierają na sile. Na przestrzeni ostatnich lat, do wykorzystywanego w TAURON Wytwarzanie węgla pochodzącego ze spółki TAURON Wydobycie, doszły również muły powstające z przeróbki tego surowca. Odpady z segmentów Wytwarzania i Ciepła wędrują z kolei do Wydobycia, gdzie znajdują swoje zastosowanie przy wykonywaniu podsadzek, wypełnianiu pustek poeksploatacyjnych czy produkcji kruszyw. Te ostatnie są również wykorzystywane na szeroką skalę w drogownictwie dlatego TAURON wraz z Instytutem Techniki Budowlanej oraz Instytutem Badania Dróg i Mostów przygotował dla nich potwierdzające jakość Krajowe Oceny Techniczne.

Grupa nieustannie rozwija produkcję materiałów opartych na bazie odpadów powydobywczych i tych z sektora energetycznego, a w ramach projektu reorganizacji obszaru gospodarki odpadami energetycznymi i wydobywczymi, optymalizuje ich jakość tak, by mogły stać się surowcem dla energetycznego spalania.

Wszędzie tam, gdzie jest to możliwe, zmienia się status wytwarzanych odpadów na produkty uboczne i poszukuje dla nich nowych rynków zbytu. W ofercie TAURONA są powstające w zakładach energetycznych Grupy certyfikowane popioły lotne do zastosowania w budownictwie. Firma poszukuje też dróg odzysku oraz powtórnego wykorzystania żużli i mieszanin popiołowych pochodzących z bieżącego wypadu z zakładów energetycznych oraz tych zgromadzonych na składowiskach odpadów.

Zrównoważony rozwój

Rozwój technologii przyczyniających się do wykorzystania odpadów i poszukiwania dla nich nowych rynków zbytu, zarówno na zewnątrz, jak i w Grupie TAURON, jest elementem Strategii Zrównoważonego Rozwoju TAURONA na lata 2017-2025. Wpisuje się również w założenia Polityki Środowiskowej Grupy, a także międzynarodowych trendów gospodarczych i ekologicznych. Stawka jest duża, dlatego za realizację kompleksowych działań w zakresie gospodarki obiegu zamkniętego odpowiada dedykowany zagadnieniom podmiot – Biomasa Grupa TAURON.

Chcielibyśmy, aby był to kierunek, w którym TAURON będzie podążać – z korzyścią dla obecnych i przyszłych pokoleń – mówi Filip Grzegorczyk. - Wydaje się, że nie mamy innego wyjścia, ponieważ ilość surowców na świecie jest ograniczona i nie jesteśmy w stanie działać inaczej, niż zapobiegać powstawaniu odpadów. Ważna jest kompleksowość naszego podejścia. Mamy rozbudowany, oparty o regulacje, projekt gospodarki o obiegu zamkniętym, i konsekwentnie go wdrażamy - podsumowuje.